Tswvyim Yug Npua Hlob Sai Tsis Siv Tshuaj

     Nyob rau niaj hnub nim no lub ntiajteb kev vam meej yim huam dav zuj zus tuaj. Neeg yim txawj ntse tuaj  yim muaj tswv yim yus tsiaj yug txhuv hlob sai heev los ntawm tej tshuaj. Luag tsim tau tej tshuaj yug npua 3 hlis xwb ces npua twb muaj 70-100kg lawm, yog hais tias yug li peb cov laus ib txwm yug mas yuav tsum yog li 1 xyoos mus rau 2 xyoo mam li tau tug loj li ntawd. Nyob qaib mas 3 hlis xwb twb loj muaj 2-3kg lawm, hos yog yug li cov laus ib txwm mas yog li 6-12 lub hlis mam li loj taus li ntawd. Muab hais luag muaj ntau yam tshuaj uas koj yuav muaj peev xwm ua rau tus tsiaj ntawd hlob sai tshaj ntawd ntau npaug heev. Tiamsis yog peb niaj hnub noj tej nqaij li no yuav ua rau peb lub cev muaj ntau yam mob uas kho nyuaj heev. Muaj tej tus raug tej yam mob uas tsis muaj peev xwm kho tau.

       Ntawm no peb yuav tham txog tej tswv yim uas yug npua rau ntawm peb Hmoob. Nyob li luag lwm haiv neeg mas luag ua lag ua luam ua ntau yam heev, tiamsis peb Ib tsoom niam txiv kwv tij neej tsa Hmoob nyob pem toj siab tseem ua liaj ua teb thiab tu tsiaj tus txhuv xwb, vim li no tej kev yug tsiaj kuj tseem ceeb heev rau peb thiab. Tib lub sijhawm uas luag yug npua los ntawm tej tshuaj li ntawd tiamsis peb ib co Hmoob nyob Thaib teb lawv txawj yug npua tsis pub tshuaj tiamsis nws ho loj hlob sai ib yam thiab tau muag sai ib yam.

Cov tswv yim no yog los ntawv xib hwb Yaj Pliaj Ntxawg nyob rau Tsheej Maim thaib teb uas tus ua dhua los lawm. Tseem ceeb yog ntawm cov Qhauv npua. Nws hais tias koj ua qhauv npua koj yuav tau muaj:

1       1.  Ib kawg taub ntoos muab xwv daj(maum kuab).

2       2.  Ob hnab hmoov thaj quav ntsuas (thaj kab tsib, ib txhia hu ua thaj quav nyuj). Yuav cov uas lawv muab ua tej hnab ua hmoov tiam sis yuav hom daj daj.

3      3. 3-4 lub thoob ntim qhauv npua kom loj siab txij neeg hauv siab (nyob ntawm koj cov npua ntau los tsawg yuav li qhov koj cheem tsum).

4        4.  Ib co zaum npuas kom txaus koj cov npua noj li ib lim tiam.

      Tswv Yim Ua: Muab cov taub ntoos uas twb muab xwv daj no tsuav mos mos. Thaum tsuav tag muab tso rau ib lub thoob thiab muab cov thaj quav ntsuas ntawd coj los xyaw rau, muab hauj kom zoo thiab thaum hauj tag lawd muab xwv rau lub thoob ntawd txog thaum uas nws muag muag thiab tsw qab ntxiag. Thaum li no lawd koj muab cov zaub npuas uas koj twb muaj ntxawd tsuav coj los tso cov thoob ntawd kom puv thiab ib thoob twg koj muab hwb uas luag muag tom khw es hais hais dej es loj zog, ib thoob ntawd koj hauj li 3 hwb rau, koj muab xwv txog tag kis koj cia li daus nqa rau npua noj xwb, ib hnub twg koj ua rau ib lub thoob es koj thaij tau sib hloov. Nco ntsoov cov zaub npuas tsis tag yuav muab hau siav, cia li pub nyoos xwb. Yog hais tias cov me nyuam npua koj yuav los koj yuav tau maj mam muab rau nws noj, xub thawj koj yuav tau pub me ntsis qhauv siav rau nws noj, koj pub tsawg zuj zus ces koj mam li tsis pub. Yog tam sim koj yuav kiag los koj cia li pub tej txhia nws yuav tsis kam noj.

      

Ib yam yuav tau ua thiab yog tu koj cov npua kom qhuav qhawv, ntxuav quav kom huv thiab txhaj tshuaj faj mob cov npua thiaj tsis raug mob. Cov tshuaj no tom khw muag tshuaj muaj ntau. Vam hais tias koj yuav nkag siab thiab yuav ua tau zoo. Thov kom koj ua tiav zoo.

Tus sau: Tswvyim Xyooj

PEB HMOOB LUB TSIAB 30

Hmoob lub hauv toj

Peb Hmoob ib tiam dhau ib tiam los lub tsiab 30 yeej tseem ceeb heev rau peb haiv Hmoob. Lub tsiab 30 yog ib lub sijhawm uas peb khwv khwv ib xyoos puag ncig es peb tseg tau ib lub caij los so, los sib ncig. Lub tsiab 30 tsis hais cov laus los yog cov hluas yeej npaj siab tos rawv lub paj tsiab 30 yuav npaj ves khaub ncaws tshiab mus nrog luag nqaum paj nqaum nruas, mus nrhiav khub rau yus, mus ntsib tej qub phoojywg.

Hmoob lub hauv toj

Dhau los ntau tiam los txog tiam nim ho muab saib tsis tseem ceeb luaj twg lawm thiab. Txawm li ntawd los peb tseem muaj lub tsiab 30 rau ib tsoom Hmoob tuaj mus nqaum paj nqaum nruas rau thaum noj 30. Sawvdaws yeej tos ntsoov txog peb lub 30 uas noj sib pub haus sib ce.

Nim no peb cov Hmoob khiav mus thoob qab ntuj ib cov nyob lawm ib sab ntuj nyias noj nyias lub tsiab 30 raws li nyias qhov lawm. Vim dabtsi ua rau peb Hmoob zoo li no lawm? Yog xav paub txog qhov no peb yuav tsum rov mus saib me ntsis keeb kwm ntawm peb Hmoob lub tsiab 30.

Hmoob lub hauv toj

Raws li cov laus hais keeb kwm tseg ces thaum peb nyob rau Suav teb peb Hmoob poob teb poob chaw ces peb Hmoob thiaj khiav tawg los mus rau dej liab los taug tus dej liab los los thiaj los ntsib tus dej ntsuab los sib tshuam ua ke. Thaum li no thiaj muab xav tias yog taug tus dej ntsuab rov qab ces yuav rov lawm peb Suav, yuav rov mus ntsib Suav cov uas twb muab peb caum tua, yog li no thiaj txiav txim siab tias cia hla lauj no es thiaj hla ntawm dej liab dej ntsuab sib tshuam no los rau sab Nyablaj teb uas nim no yog nyob kiag ntawm lub nroog Lao Cai uas yog Nyablaj qaum teb thiab lub nroog Huj Khawv uas yog Suav lub nroog qab teb ntawd.

Thaum uas peb Hmoob los mus dhau ntawd ces cov laus ib txhia thiaj tuag tas rau tus dej no. Thaum no nyias thiaj mus nyias ces ib txhia thiaj mus rau sab Nyablaj teb ces nyob txog niaj hnub ni no hos ib txhia thiaj hla toj tuag tshaib dawm tuag no mus rau Moos Theeb , Moos  Laim thiaj hla mus rau sab Laos. Cov uas khiav mus rau Moos Theeb, Moos Laim ces yog khiav mus rau Puab Yib teb no ces Puab Yib lub tsiab 30 tsis thooj li peb Hmoob lub lawm. Thaum muab los sib tham ces thiaj hais tias aub yog l ices sau qoob tag los ces muaj lub tsiab 30 noj es dhau thiaj zoo mus ua qoob thiaj tsis tab kaum sijhawm thiaj li caum cuag luag. Txij ntawd ces peb cov Hmoob uas khiav dhau sab ntawd thiab mus noj tsiab 30 dua ib lub caij lawm. Los txog niaj hnub nim no los peb cov Hmoob uas khiav ib txhij ntawd mus es mus nyob Moos Theeb , Moos Laim, Yen Bai thiab Son La tseem noj tsiab 30 nrog rau peb cov Hmoob nyob Laos ib lub caij tsuag cov mus tshiab tom qab no thiaj txawv xwb. Peb cov Hmoob uas khiav mus rau Thaib mus rau Mekas thiab Fab Kis los yog lwm lub tebchaws ces ib txhia nyias mus noj nyias sib txawv tag lawm. Txawm li ntawd los peb Hmoob tseem nco ntsoov txog peb lub Paj Tsiab 30.

Hmoob lub hauv toj

Tshuav cov Hmoob uas tseem nyob rau sab uas tsis tau khiav mus dhau toj tuag tshaib dawm tuag no tseem noj lub tsiab 30 ib yam li peb Hmoob cov laus ib txwm noj uas yog noj tom qab 2 lub hlis. Raws li cov laus hais tseg mas peb Hmoob ib txwm nyob Suav teb los ces peb noj tsiab 30 raws li cov Hmoob uas tsam no tseem nyob sab Nyablaj qaum teb.

Hmoob Mekas Los Toj Tuag Tshaib Dawm Tuag No

Dawm Tuag No

       Toj Tuag Tshaib, Dawm Tuag No. Toj Kab Ntsig Dawm Kab No. Lo lus no yog ib los lus ua txhua tus Hmoob puav leej paub. No yog ib qhov keev kwm txog ntawm Hmoob. No yog ib qhov keeb kwm uas tsawg tiam los peb Hmoob tseem niaj hnub nco txog. Thaum peb ib pas nqus tsis tuaj ces txhua tus yuav tau rov los rau lub dawm no thiaj dhau mus rau dej liab dej ntsuab thiab mus rau Suav Teb.

       Thaum ub peb Hmoob poob teb poob chaw rau Suav teb peb thiaj tau khiav los mus hla Nyablaj teb. Los hla tus Dej Liab Dej Ntsuab los mus rau Toj Tuag Tshaib, Dawm Tuag No, thiab hla mus rau Moos Laim, mus rau Moos Theeb, mus rau Laos Tsuas, mus rau Thaib, mus rau Mekas thiab hla mus rau ntau lub teb chaws.

       Nim no peb cov Hmoob tseem tshuav cov uas nyob tom qab, tseem tshuav Hmoob coob nyob rau cov tebchaws no. Nim no tus Dej Liab Dej Ntsuab nyob kiag ntawm lub nroog Lào Cai, tus dej phua kiag hauv plawv nroog, thiab qhov tus Dej Liab thiab tus Dej Ntsuab los sib tshuam nyob kiag hauv no. Ntawm no ib sab yog Suav thiab ib Sab yog Nyablaj. Hos lub Toj Tuag Tshaib Dawm Tuag No, Toj Kab Ntsig Dawm Kab No ho nyob kiag ntawm lub dawm uas ntxee kiag Suab Puam (SAPA) thiab Moos Laim (Lai Châu). Mus ntawm Dej Liab Dej Ntsuab rau Toj Tuag Tshaib Dawm Tuag No yog kwv lam 60km.

Ntawm lub dawm ntxee mus

         Lub 30 no yog lub 1 hlis 25 xyoo 2012 peb muaj ib tsev neg Hnoob nyob tebchaws Mekas ib tus hu Peter Lor tau los saib lub dawm no. Thaum lawv los txog lawv kuj xav tsis thoob li. Kuj zoo siab tias los txog lawm, tsis xav tias yuav los txog, vim tsuag hnov luag tej laus ib txwm piav, thiab xav tias ntshe yuav yog thaum yus tuag thiaj tau los, tiam sis hnub no tau los txog lawm tiag tiag.

       Ib tsoom Hmoob yog leej twg xav paub yeej meem los, kav tsij los saib ua ntej thaum yus yuav dhau lub ntiaj teb no. Paub ua ntej tias tej no nws zoo li cas tiag tiag. Yog ib tus Hmoob lawm tsim nyob peb rov los saib peb tej poj koob yawg koob tej hneev taw.